Bilim Etik Onay Kurula Neden Başvurmalıyım?
İnsanlarla yürütülen tüm araştırmalarda yer alan katılımcıların evrensel insan hakları gereğince refah ve haklarının korunması birinci derecede araştırmacıların sorumluluğundadır. Ancak günümüzde insanlarla yürütülen araştırmaların insan katılımcıların refah ve haklarının korunmasına yönelik tüm işlemsel adımları içerip içermediğine dair tarafsız uzmanların görüş ve onayının alınması evrensel ve bilimsel bir norm olarak kabul edilmektedir. İnsan katılımcılarla bu türden araştırmalar yürüten gerek üniversitemiz personeli ve gerekse lisans/lisansüstü düzeyde öğrenim gören öğrencilerimiz “Gümüşhane Üniversitesi Bilim Etik Onay Kuruluna” her şeyden önce bu etik ilke inancı ve bilinci sebebi ile başvurmalıdır.
Bilim Etik Onay Kurulu’na başvurmak gerekli midir?
Günümüzde insanlarla yürütülen araştırmaların tümünde, gerek finansal kaynak amaçlı kurumsal başvurularda, gerekse bilimsel yayın amaçlı faaliyetlerde ilk olarak ilgili alanda faaliyet gösteren tarafsız uzmanların yer aldığı bir insan araştırmaları etik kurulu onayı aranmakta, bu onayın varlığı şart koşulmaktadır. Benzer koşullar ülkemizde de TÜBİTAK gibi proje desteği veren benzeri kurumlarda, üniversitelerin BAP birimlerinde ve pek çok süreli yayın yapan bilimsel dergi yayın kurullarında da yaygınlaşarak bir ön koşul haline gelmeye başlamıştır. Bu nedenle “Gümüşhane Üniversitesi Bilim Etik Onay Kuruluna” başvurmak gereklilik arz etmektedir.
Hangi Durumlarda Bilim Etik Onay Kurulu’na Başvurulmalıdır?
Gümüşhane Üniversitesi mensup ve öğrencileri tarafından Fen ve Mühendislik Bilimleri, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Sağlık Bilimleri alanları ile ilgili yapılacak ve aşağıda sunulan bilimsel çalışmalar için Etik Onay Kurul Belgesi için başvuru yapılması gerekmektedir:
1.İnsanlar, tarihi eser ve kültürel varlıklar üzerinde yürütülecek anket, test, ölçek, mülakat ve gözlem çalışmaları,
2.Dosya ve görüntü kayıtları kullanarak yapılan retrospektif arşiv taramaları ve benzeri gözlem çalışmaları,
3.Resim, çizim, bilgisayar ortamında test, video/film kaydı ile ses kaydı gibi veri toplama yöntemleri ve saha çalışmaları,
4.Kan, idrar, doku, görüntü gibi biyokimya, mikrobiyoloji, patoloji ve radyoloji koleksiyon materyalleri ile yapılacak çalışmalar,
5.Rutin tetkik ve tedavi işlemleri sırasında elde edilmiş materyallerle yapılacak çalışmalar,
6.Hücre ve doku kültürü çalışmaları,
7.Hemşirelik faaliyetlerinin sınırları içerisinde yapılacak çalışmalar,
8.Egzersiz gibi vücut fizyolojisi ile ilgili çalışmalar,
9.Antropometrik ölçümlere dayalı olarak yapılan çalışmalar,
10.Yaşam alışkanlıklarını değerlendirme çalışmaları,
11.İnsana bir hekimin doğrudan müdahalesini gerektirmeden yapılacak tüm çalışmalar,
12.Ayrıca TÜBİTAK’a sunulan proje önerileri, insandan anket, mülakat, odak grup çalışması, deney vb. yollarla veri toplanmasını ve/ veya insan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını öngörüyor ise başvuru öncesinde Etik Kurul Onay Belgesi alınması zorunludur.
Bu onay belgesinin hangi durumlarda alınması gerektiğine aşağıda linki verilen “TÜBİTAK Etik Kurul Onay Belgesi Bilgi Notu” ve “TÜBİTAK Yasal/Özel İzin Belgesi Bilgi Notu” belgelerin incelenmesi sonucunda karar verilir.